Kolejne obowiązki w gastro - opakowania wielokrotnego użytku

Z początkiem roku 2023, a dokładnie dnia 5 stycznia, minął dla Polski termin wdrożenia przepisów ograniczających stosowanie opakowań jednorazowych. Projekty ustaw są ciągle w martwym punkcie, a na wiele propozycji nie chcą się zgodzić przedsiębiorcy, których zmiany dotkną najbardziej. Tymczasem Komisja Europejska przygotowała nowy pakiet ustaw, który rozpocznie rewolucję na europejskim rynku producentów opakowań. Jakie zmiany czekają nas w najbliższym czasie i jak bardzo dotkną  gastronomię?

Zmiany, które wiszą nad Polską

W 2018 roku Rada Europejska przyjęła tzw. unijny pakiet odpadowy. Jego powstanie jest odpowiedzią na stale rosnący problem związany z gospodarką odpadami. Według szacunkowych danych przeciętny Europejczyk produkuje rocznie ok. 180 kg śmieci. Dodatkowo blisko połowa produkowanego w Europie plastiku i papieru jest przeznaczana do produkcji opakowań. Wartości te stale rosną, a jedynym sposobem na ich zatrzymanie są radykalne dyrektywy, które zmienią sposób dystrybucji i obrotu opakowań jednorazowych oraz wielorazowych. Na wdrożenie pierwszych regulacji państwa członkowskie miały dwa lata i już w tym roku powinna rozpocząć się batalia o środowisko. Jednym z pierwszych rozwiązań legislacyjnych w Polsce ma być ROP – Rozszerzona Odpowiedzialność Producentów. System ma polegać na pobieraniu dodatkowych opłat za opakowania, które będą następnie zasilać m.in. budżety samorządów zarządzające lokalnymi systemami zbierania i przetwarzania odpadów. Skorzystać na tym rozwiązaniu mają sami mieszkańcy, których dodatkowa opłata za opakowania ma uchronić przed kolejnymi podwyżkami. Wiele jednak wskazuje, że stanie się zupełnie odwrotnie. Niewdrożenie ROP spowoduje nałożenie dodatkowych kar, które samorządy będą musiały spłacić podnosząc opłaty za wywóz śmieci. Wprowadzeniu nowych obowiązków nie sprzyja również okres wyborczy, w którym politycy i samorządowcy starają się unikać nowych podatków. Tymczasem kolejne restrykcje środowiskowe wciąż są tworzone przez Komisję Europejską i niebawem rozpocznie się prawdziwa rewolucja, w której Polska również będzie musiała wziąć udział.

Opakowania wielorazowe - KE zaostrza zasady

W ocenie instytucji środowiskowych wprowadzone dotychczas zmiany nie zatrzymały problemu nadmiernej produkcji i złej polityki gospodarowania odpadami. Mają to jednak zrobić nowe przepisy, które pod koniec listopada 2022 zaproponowała Komisja Europejska. Niektóre kraje w ostatnich latach wdrożyły wiele istotnych zmian, jak obowiązek recyklingu opakowań. Jednak Polska, jako jeden z europejskich liderów w produkcji opakowań apeluje o złagodzenie przepisów, które drastycznie obniżą produkcję i zyski. Nowe unijne prawo ma radykalnie rozprawić się coraz większym problemem środowiskowym. Wśród proponowanych zmian są m.in.:

  • zmniejszenie ilości produktów opakowaniowych. Plan KE zakłada, że do 2040 roku ilość produkowanych opakowań na osobę zmniejszy się o 15 proc. w porównaniu z rokiem 2018. Według wyliczeń ma to przynieść spadek ilości opakowań w całej UE o 37 proc. w porównaniu ze scenariuszem bez zmian prawodawstwa,
  • recyklat na opakowaniach – po wprowadzeniu nowych przepisów, m.in. na butelkach pojawią się informacje o tym w ilu procentach opakowanie pochodzi z produkcji wtórnej. Od 2030 roku wejdzie również w życie zakaz wprowadzaniu do obrotu opakowań o zdolności recyklingowej poniżej 70 proc.
  • zakaz produkcji opakowań – to jedna z najważniejszych zmian, która zakłada, że produkcja opakowań ma być racjonalna i zasadna. Już teraz wiadomo, że chodzi głównie o opakowania w gastronomii czy miniaturowe dawki kosmetyków, które są wykorzystywane w hotelarstwie,
  • obowiązek stosowania opakowań wielokrotnego użytku – KE tworzy konkretne regulacje, które będą decydowały o możliwości stosowania opakowań jednorazowych i wielorazowych w konkretnych branżach. Pewnym jest, że początkowo wprowadzone limity będą w przyszłości zwiększane.

Gastronomia a rewolucja w opakowaniach

Jednym z sektorów, w których rewolucja rozpocznie się najszybciej – będzie właśnie gastronomia. To właśnie w tym sektorze pojawi się problem dotyczący serwowania dań na wynos. Według nowych wytycznych każdy lokal będzie miał obowiązek serwowania na wynos posiłków w opakowaniach wielorazowych. Będą to zarówno naczynia kupowane na miejscu, jak i te, z którymi przyjdą klienci. Dla całej branży to duża rewolucja, która w takich przypadkach, jak duże sieci gastronomiczne będzie wymagała przemodelowania biznesowego. O tym jak przygotowywać się do zmian a w szczególności jak realizować ekologiczne dostawy na wynos pisaliśmy już wcześniej na blogu.

Ostatnie miesiące to trudny okres dla gastronomii jednak odpowiednie zarządzanie oraz rozsądne działania są kluczem do owocnej działalności. Do każdych zmian można się skutecznie przygotować, również w kwestii opakowaniowej.

Unijni urzędnicy szacują, że w 2040 roku większość ciepłych napojów serwowanych na wynos będzie wydawana we własnych kubkach. To dobra, jednak rygorystyczna zmiana w gastronomii. Już dziś zachęcajmy klientów do korzystania z własnych kubków termicznych i oferujmy rabaty lub gratisy za takie działania, np. małe ciastko do kawy.  

Same plany KE zakładają, że dzięki nowym przepisom recykling odpadów wzrośnie do 2030 roku do poziomu 70 proc. Tymczasem w Polsce obecnie tylko 27 proc. odpadów jest poddawanych ponownemu przetworzeniu.